Krioterapia stosowana w medycynie jest jedna z najstarszych metod fizykoterapii. Jej istotą jest zastosowanie odpowiednich materiałów lub substancji w celu odprowadzenia ciepła z ciała i uzyskaniu pożądanego miejscowego lub ogólnoustrojowego efektu terapeutycznego. Działanie obniżonej temperatury powoduje uruchomienie adaptacyjnych mechanizmów regulacji cieplnej. W efekcie procesu oziębiania następuje: zwężenie naczyń, zmniejszenie ukrwienia, obniżenie temperatury skóry, mięśni, stawów, zmniejszenie tempa miejscowej przemiany materii, zwiększenie napięcia ścian naczyń i mięśni szkieletowych, wzrost ciśnienia tętniczego, zmniejszenie przewodnictwa nerwowego, podwyższenie progu bólowego i spowolnienie uwalniania mediatorów bólu i zapalenia. W następnej fazie-ocieplenia następuje rozszerzenie naczyń i zwiększenie ukrwienia skóry, powolny wzrost temperatury uprzednio ochłodzonych tkanek zwiększa tempo przemiany materii w części rdzennej, zmniejsza napięcie mięśni szkieletowych, zmniejsza napięcia ścian naczyń, spada ciśnienie tętnicze i żylne krwi. Procesy te wpływają na niszczenie tkanek zmienionych patologicznie i pobudzają organizm do autonaprawy i powodują podwyższenie progu bólu.
Rodzaje krioterapii i korzyści lecznicze po zabiegach
W krioterapii najczęściej stosowane są zabiegi miejscowe we wskazanym obszarze ciała z wykorzystaniem nadmuchu zimnym powietrzem lub azotem o temperaturze na wylocie dyszy od -100 do -180 stopni Celsjusza na suchą i czystą skórę w czasie 1-3 minut. Ten rodzaj terapii stosowany jest do łagodzenia dolegliwości bólowych zwyrodniałych stawów i stłuczonych mięśni, w stanach pourazowych i po przeciążeniach układu kostno-stawowego, w łagodzeniu dolegliwości bólowych różnego pochodzenia, w zapobieganiu odleżynom oraz w łagodzeniu hemoroidów i dny moczanowej. Krioterapia ogólna wykonywana jest w jednoosobowej kriosaunie lub w kilkuosobowej kriokomorze w temperaturze obniżonej do nawet -160 stopni Celsjusza. Zabieg trwa zazwyczaj 1-3 minut a temperatura i czas trwania są dobierane indywidualnie. Jest doskonałą formą leczenia narządów ruchu i odnowy biologicznej całego organizmu. Korzystnie wpływa na układ odpornościowy, niweluje dolegliwości bólowe, działa przeciwzapalnie, opóźnia procesy starzenia, ujędrnia skórę, poprawia samopoczucie i dobry nastrój. Przed zabiegiem konieczna jest konsultacja lekarska.
Wskazania i przeciwwskazania do krioterapii
Wskazania do wykonania krioterapii miejscowej to najczęściej: stany po przeciążeniach i urazach, obrzęki po złamaniach skręceniach lub zwichnięciach, reumatoidalne zapalenie stawów, dyskopatie, stany bólowe w chorobach zwyrodnieniowych, nerwobóle nerwów obwodowych, stany napięcia mięśni, oparzenia, i stwardnienie rozsiane. Wśród przeciwskazań należy wymienić: nadwrażliwość na zimno, kompleksowy zespól bólu regionalnego, uszkodzenia skóry, zaawansowana miażdżyca, niedoczynność tarczycy, stany wyniszczenia i osłabienia, zapalenie miedniczek nerkowych i inne. Ze względu na dużą skuteczność, krótki czas trwania i prostotę zabiegu krioterapia miejscowa jest zabiegiem często wykonywanym placówkach rehabilitacyjnych na przykład w centrach medycznych z Grupy Scanmed w wielu miastach.